Son 5 yılda vaka sayısında yüzde 15 artış kaydeden hastalık, özellikle sigara ve hava kirliliğiyle tetikleniyor. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, "Akciğer kanseri büyük ölçüde önlenebilir; erken tarama ile sağkalım oranı yüzde 90'a ulaşabilir" diyerek farkındalık çağrısı yaptı.
Küresel ve Ulusal Tehlike: Rakamlar Korkutuyor
Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, akciğer kanserinin dünya genelinde en yaygın ve ölümcül kanserlerden biri olduğunu vurguladı. "2022'de 2 milyon 480 bin yeni vaka görüldü, 1,8 milyon kişi hayatını kaybetti. Bu rakamlar, hastalığın ciddiyetini gösteriyor" diyen Erdoğan, Türkiye'ye dair verileri paylaştı:
Sağlık Bakanlığı 2024 istatistiklerine göre, ülkede yılda yaklaşık 250 bin yeni kanser tanısı konuluyor. Akciğer kanseri, tüm kanserlerin yüzde 20-25'ini oluştururken, erkeklerde birinci, kadınlarda dördüncü veya beşinci sırada yer alıyor.
5 Yılda Yüzde 15 Artış: Nedenleri ve Risk Grupları
Son yıllarda vaka sayısında çarpıcı bir yükseliş var. Erdoğan, "2020'de 25-30 bin olan yıllık yeni vakalar, 2024'te yüzde 10-15 oranında arttı. Nüfus artışı, sigara kullanımındaki değişimler ve endüstriyel hava kirliliği etkili" dedi. Kadınlarda sigara alışkanlığının yükselmesiyle vaka oranı her yıl yüzde 5-7 artıyor. Radon gazı ve asbest maruziyeti gibi çevresel faktörler, endüstriyel bölgelerde riski katlıyor.
Erdoğan, Türkiye'de kanser ölümlerinin yüzde 25-30'unu akciğer kanserinin oluşturduğunu belirterek, vakaların yüzde 80-90'ının sigarayla ilişkili olduğunu ekledi.
Belirtiler Sessiz, Ama Tanı Kurtarıcı
Akciğer kanseri, uzun süre belirti vermeden ilerliyor. En yaygın işaretler öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve ani kilo kaybı. Ancak erken evrede sessiz kalan hastalık, Prof. Erdoğan'ın ifadesiyle "hayat kurtaran" düşük doz bilgisayarlı tomografi (BT) taramasıyla yakalanabiliyor. "Erken tanıdaki vakalarda sağkalım oranı yüzde 60-90 arasında değişiyor" diyen uzman, tarama programlarının yaygınlaşmasını şart koştu.
Yeni Tedaviler Umut Işığı: Sağkalım Yüzde 40 Artıyor
İmmünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler, son yıllarda devrim yarattı. Erdoğan, "Bu yöntemlerle hastaların yaşam süresi yüzde 40'ın üzerinde uzadı. Ancak başarı, farkındalık ve tarama ile kalıcı olacak" uyarısında bulundu.
Korunma Yolları: Sigarayı Bırakın, Tarama Yaptırın!
Prof. Erdoğan, akciğer kanserinin yüzde 90'ının önlenebilir olduğunu vurgulayarak pratik öneriler sundu:
Sigara bırakma: Riski 5 yıl içinde yüzde 30-50 azaltır.
Sağlıklı beslenme ve egzersiz: Antioksidan zengini diyet ve düzenli spor, riski yüzde 20-30 düşürür.
Çevresel önlemler: Radon, asbest ve hava kirliliğinden kaçının.
Erken tarama: Düşük doz BT ile erken evrede yakalayın.
Aile öyküsü: Kanser geçmişi olanlar düzenli kontrol yaptırsın.
Alkol ve kilo kontrolü: Fazla alkol ve obezite riski artırır, sınırlandırın.
Erdoğan, "Sigara, en büyük düşmanımız. Bırakmak, en etkili kalkan" diyerek kampanyalara destek çağrısı yaptı. Türkiye'de akciğer kanseriyle mücadele için ulusal tarama programlarının genişletilmesi talebi büyüyor. Erken adım atın, hayatınızı kurtarın!