ABD’nin uyguladığı ihracat kısıtlamaları, küresel teknoloji ve otomotiv sektörlerinde yeni bir krizin fitilini ateşledi. Hollanda hükümetinin, Çinli çip üreticisi Nexperia’nın faaliyetlerini kontrol altına alması, dünya genelinde tedarik zinciri endişelerini yeniden gündeme taşıdı. Uzmanlar, üretimin durması halinde otomotiv sektöründe pandemi dönemine benzer bir çip sıkıntısının yaşanabileceğini belirtiyor.
Neden Yeni Bir Çip Krizi Bekleniyor?
Hollanda hükümetinin aldığı bu karar, ABD’nin Çin’e yönelik teknoloji ihracat kısıtlamalarının ardından geldi. Eski Nexperia CEO’su Frans Scheper, bu adımın, şirketin Avrupa’daki üretimini Çin’e taşıyacağı endişesiyle atıldığını açıkladı.
Uzmanlara göre Nexperia’nın üretim hattında yaşanacak bir duraksama, özellikle Avrupa otomotiv endüstrisinde fabrika kapanışları ve üretim yavaşlamaları riskini doğurabilir.
Nexperia Neden Bu Kadar Kritik?
Araştırma şirketi TechInsights’ın verilerine göre, Nexperia dünya genelindeki otomotiv çiplerinin yaklaşık yüzde 40’ını tek başına üretiyor. Transistör ve diyot üretiminde lider konumda olan şirketin 6 binden fazla ürün çeşidi bulunuyor.
2017 yılında Çinli Wingtech Technology tarafından satın alınan Nexperia, Hollanda merkezli NXP’nin bir yan kuruluşuydu. Şirketin üretiminin durması, otomobil üreticilerini doğrudan etkileyecek boyutta bir arz açığı oluşturabilir.
Otomotiv Üretimi Sekteye Uğrar mı?
Otomotiv İnovasyonu İttifakı CEO’su John Bozzella, “Çip sevkiyatında yaşanacak yeni bir gecikme, birçok ülkede üretimi ciddi şekilde sekteye uğratabilir” ifadelerini kullandı.
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği de üyelerinin Nexperia’dan aldığı parçaların yerine yeni tedarik bulunmasının aylar sürebileceğini açıkladı.
Türkiye Otomotiv Sektörü Bu Krizden Etkilenir mi?
Uzmanlara göre olası bir çip üretim kesintisi, Türkiye otomotiv sanayisini de doğrudan etkileyebilir. Türkiye’de kullanılan otomotiv çiplerinin büyük bölümü Almanya, Hollanda, Japonya, ABD ve Tayvan gibi ülkelerden tedarik ediliyor.
Sektör temsilcileri, bir otomobilde ortalama 1500 ila 3000 arasında çip bulunduğunu, elektrikli araçlarda ise bu sayının daha da arttığını belirtiyor. Dolayısıyla tedarik zincirinde yaşanacak en küçük aksamalar bile üretim maliyetlerini yükselterek araç fiyatlarının yeniden artmasına yol açabilir.
Yeni Krizin Boyutu Ne Olabilir?
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği Genel Müdürü Sigrid de Vries, “Otomobil üreticileri tedarik zincirlerini çeşitlendirmeye çalışıyor ancak riski sıfıra indirmek mümkün değil” diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekti.
Küresel üretim ağında yaşanacak yeni bir çip kesintisi, yalnızca otomotiv sektörünü değil; akıllı cihaz, enerji, savunma ve ulaşım teknolojilerini de etkileyebilir.