6 Şubat 2023’te meydana gelen büyük depremlerin ardından Kahramanmaraş’ta yalnızca fiziksel yıkım değil, nüfus yapısında da ciddi değişiklikler yaşandı. İLKE Vakfı Toplumsal Düşünce ve Araştırmalar Merkezi (TODAM) tarafından hazırlanan “Toplumun Görünümü 2024” raporu, kentin göç verilerindeki dikkat çekici değişimleri gün yüzüne çıkardı.
GÖÇ HIZI ALTI KAT ARTTI
Rapora göre, Kahramanmaraş’ın net göç hızı 2023 yılında olağanüstü bir artış gösterdi. 2019’da -7,8 olan bu oran, 2023 itibarıyla yaklaşık altı kat artarak -44,3 seviyesine ulaştı. Bu artış, 50 binden fazla kişinin şehri terk ettiğine işaret ediyor. Bu süreçte göç edenlerin büyük çoğunluğu, yer değişikliğinin nedenini doğrudan yaşanan afetle ilişkilendirdi.
ELBİSTAN HÂLÂ ESKİ NÜFUSUNA DÖNEMEDİ
Özellikle Elbistan ilçesinde gözlemlenen nüfus kaybı, geçen zaman içinde telafi edilemedi. İlçe, 2023 yılında yaşadığı yoğun göçün ardından hâlâ pre-deprem nüfus seviyesine ulaşabilmiş değil.
KAHRAMANMARAŞ DA LİSTENİN BAŞINDA
Verilere göre, sayısal anlamda en fazla göçü Hatay verirken, nüfusa oranla en yüksek kaybı yaşayan iller arasında Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya da yer aldı. Malatya, nüfusunun yaklaşık %9’unu kaybederken, Kahramanmaraş ve Adıyaman’da bu oran %4 civarında seyretti.
DEPREM GÖÇÜ, YENİ YERLEŞİM MERKEZLERİNİ BELİRLEDİ
Göç hareketliliği sadece afet bölgesiyle sınırlı kalmadı. Mersin, Antalya, Ankara, Kayseri ve Konya gibi şehirler, aldıkları göçün %20’sinden fazlasını deprem kaynaklı olarak aldı. Bu iller, deprem sonrası iç göçün yeni adresleri haline geldi.
NET GÖÇTE EN DÜŞÜK İLLER
2023 yılı net göç verilerine göre, İstanbul, Hatay, Malatya, Kahramanmaraş ve Adıyaman en düşük net göç oranlarına sahip iller arasında yer aldı. Aynı yıl içinde dokuz deprem ilinden toplamda 651 bin 151 kişi göç ederken, bu illerin toplam net göç değeri yaklaşık -290 bin olarak hesaplandı.
TODAM’ın ortaya koyduğu veriler, deprem sonrası Kahramanmaraş’ta demografik dengenin ciddi biçimde sarsıldığını ve bu değişimin etkilerinin uzun vadeli olabileceğini gösteriyor.
