Antalya’nın İbradı ilçesine bağlı Ürünlü köyünde bağ bozumu sonrası geleneksel yöntemlerle pekmez üretimi başladı. Yöre halkı, atalarından öğrendikleri yöntemlerle hiçbir katkı maddesi kullanmadan tamamen doğal şekilde pekmez yapıyor.
Zahmetli ama Doğal Üretim
Ürünlü köyünde üzümler özenle yetiştiriliyor, hasat sonrası 3-4 gün bekletilerek olgunlaştırılıyor. Ardından “şarahman” adı verilen teknelerde çizmelerle çiğnenerek şırası çıkarılıyor. Çıkan şıraya meşe veya incir ağacından elde edilen kül ekleniyor. 50 kilogramlık kazanlarda yaklaşık 1 litre kül ilavesiyle kaynatılan pekmez, 6-7 saat süren zahmetli sürecin sonunda sofralara ulaşıyor.
“Hijyen ve Doğallık Önemli”
Üretici Mustafa Bozkurt, üzümden pekmeze giden yolculuğu şöyle anlattı:
“Üzümlerimizi doğal ortamda yetiştiriyoruz. Atalarımızdan öğrendiğimiz gibi yalnızca kükürt ve bordo bulamacı kullanıyoruz. Pekmez yapımında hijyene çok dikkat ediyoruz. Çıkardığımız şıraya meşe ya da incir külü ekliyoruz. Bu kül, pekmeze hem tat hem de kıvam veriyor. Toprak kullanılmıyor, çünkü sağlığa zararlı. Kül ile yapılan pekmez en doğal yöntem.”
“Oldukça Zahmetli Bir İş”
Üretici Rahime Gümüş ise sürecin zorluğuna değinerek, “Bir tek pekmez aşaması bile 2 gün sürüyor. Üzümleri tek tek ayıklayıp yıkıyoruz, şırasını çıkarıyoruz, küllüyoruz ve saatlerce kaynatıyoruz. Köpük oluştuğunda pekmez hazır oluyor” dedi. Gümüş ayrıca, “Kesinlikle baldan önce pekmez öneriyoruz. Kansızlığa çok iyi geliyor, özellikle C vitaminiyle birlikte alındığında faydası artıyor” diye konuştu.
“Yerli Üzüm Pekmezi Bal Gibi”
Köyde özellikle “dimlit” ve “ak üzüm” çeşitleriyle pekmez yapıldığını belirten üreticiler, yerli üzümün pekmeze eşsiz bir tat kattığını vurguluyor. Rafiya Özdemir, “Aklım erdi ereli pekmez yapıyorum. Bu geleneği annemden öğrendim, şimdi biz devam ettiriyoruz” dedi.
Kilosu 500 Lira
Doğal yöntemlerle üretilen pekmez hem ailelerce tüketiliyor hem de fazlası satılıyor. Bölge halkı, ürünün kalitesi nedeniyle talebin fazla olduğunu, kilogram fiyatının ise 500 lira olduğunu ifade ediyor.