Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Buna göre, Türkiye ekonomisi zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 3,2 büyüme kaydetti. Cari fiyatlarla GSYH ise yüzde 63,5 artışla 43 trilyon 410 milyar 514 milyon TL seviyesine ulaştı. Dolar bazında GSYH 1,32 trilyon dolara yükselirken, kişi başına milli gelir 15 bin 463 dolar olarak hesaplandı.
Sektörel bazda inşaat sektörü öne çıktı. Yüzde 9,9 artışla lider konumunu koruyan inşaatı, su temini, kanalizasyon ve atık yönetimi sektörü yüzde 6,5, toptan ve perakende ticaret yüzde 6,2 büyüme ile takip etti. Buna karşın, hanehalklarının işveren faaliyetleri yüzde 0,8, imalat sanayi ve ulaştırma-depolama ise yüzde 0,5 daraldı.
Hanehalkı tüketim harcamaları ekonomide belirleyici rol oynamaya devam ediyor. Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları yüzde 4,3 artarak GSYH içindeki payını yüzde 54’e taşıdı. En yüksek harcama kalemleri arasında gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 21,7 ile ilk sırada yer alırken, ulaştırma ve konut giderleri yüzde 15,9 pay aldı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,8 azalırken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 2,7 artış gösterdi ve GSYH’de yüzde 31,3 pay aldı.
Dış ticaret tarafında ise mal ve hizmet ihracatı yüzde 0,1 artarken, ithalat yüzde 4,4 azaldı. İhracatın GSYH’deki payı yüzde 27,6, ithalatın payı ise yüzde 27 seviyesinde gerçekleşti.
Gelir yöntemiyle hesaplanan GSYH’de dikkat çeken diğer bir gelişme ise işgücü ödemeleri oldu. İşgücü ödemeleri yüzde 89,2 artış göstererek cari katma değerdeki payını yüzde 32,2’den yüzde 37’ye yükseltti. Net işletme artığı ve karma gelir ise yüzde 54,1 artmasına rağmen payı yüzde 47’den yüzde 43,1’e geriledi. Bu durum, çalışan gelirlerinin ekonomideki ağırlığının belirgin şekilde arttığını ortaya koyuyor.
TÜİK verileri, 2024 ekonomik büyümesinde inşaat ve işgücü harcamalarının ön plana çıktığını, imalat ve ulaştırma sektörlerinde ise durgunluğun sürdüğünü gösteriyor. Ekonomistler, bu verilerin 2025 yılı planlamaları ve sektör stratejileri için kritik bir gösterge olduğunu belirtiyor.