Kahramanmaraş başta olmak üzere Anadolu’nun pek çok yöresinde anlatılan ve halk kültüründe yer edinmiş bir inanış olan “Al Karısı”, özellikle lohusa kadınlar ve yeni doğan bebeklerle ilişkilendirilen bir halk efsanesi olarak günümüzde de varlığını sürdürüyor. Yüzyıllardır anlatılan bu efsanede Al Karısı, lohusa dönemindeki kadınlara musallat olduğuna inanılan kötü niyetli bir varlık olarak tanımlanır. Al Karısı; “albası”, “alkarısı”, “alkızı” gibi farklı adlarla da anılırken, geçmişte lohusalık döneminde görülen ani hastalık ve ölümlerle ilişkilendirilmiştir. Bu durum halk arasında tıbbi olarak “lohusa humması” ya da “albasma” olarak bilinir.
Geleneksel Korunma Yolları
Halk inanışına göre Al Karısı lohusa kadınların ciğerini sökerek öldürür; bu nedenle lohusalık döneminde kadının yalnız bırakılmaması büyük önem taşır. Al Karısı'ndan korunmak için geleneksel birçok yöntem geliştirilmiştir. Lohusa kadının odasında sürekli ışık yakılması, yastığının altına bıçak, makas, sarımsak ya da çörek otu konulması bu yöntemlerin başında gelir.
Bununla birlikte, Kur’an-ı Kerim bulundurmak, dualar okumak ve nazarlık takmak gibi manevi önlemler de sıkça uygulanır. Bu tür uygulamalar hem doğaüstü inançların hem de toplumun lohusa kadınları koruma refleksinin bir göstergesi olarak halk kültüründe yer bulmuştur.
Al Karısı inanışı, sadece korku ögesi değil; aynı zamanda toplumsal dayanışmanın, kadına verilen değerin ve kültürel aktarımın da bir parçası olarak günümüzde anlatılmaya devam ediyor.
