1919 yılı sonlarına doğru Fransız işgali kapıdayken, Kahramanmaraş’ta büyük bir huzursuzluk hakimdi. Şehirdeki Ermeni cemaatinin önde gelenleri ise yaklaşan Fransız birliklerini coşkuyla karşılamaya hazırlanıyordu. Bu süreçte, Maraş’ın itibarlı simalarından Abdal Halil Ağa’nın gösterdiği kararlı tavır, işgale karşı milli direnişin manevi başlangıç noktalarından biri haline geldi.
FRANSIZLARA DAVULLU ZURNALI KARŞILAMA PLANI
Maraş’ın varlıklı isimlerinden Agop Hırlakyan, Ermeni cemaatinin önde gelenlerini konağında toplayarak Fransız birlikleri için görkemli bir karşılama töreni düzenlemeye karar verdi. Şehir sokakları Fransız ve Ermeni bayraklarıyla süslenecek, genç kızlar Fransız subaylara çiçek sunacak ve “Kahrolsun Türkler, yaşasın Fransızlar” sloganlarıyla adeta bir bayram havası yaratılacaktı. Bu planın en dikkat çeken unsuru ise Fransızları davul-zurna eşliğinde karşılamaktı.
TEKLİF ABDAL HALİL AĞA’YA GİTTİ
Bu büyük organizasyon için şehrin en itibarlı aşiretlerinden birinin lideri olan Abdal Halil Ağa’ya ulaşıldı. Agop Hırlakyan, oğlu Setrek’i göndererek Halil Ağa’dan aşiretine bağlı davulcu ve zurnacıların bu kutlamada yer almasını istedi. Hatta bu hizmet karşılığında yüklü miktarda ödeme yapılacağı da belirtildi.
“ALTINLA DOLDURSANIZ DA BİR DAVUL VERMEM”
Ancak Abdal Halil Ağa’nın tepkisi net ve sarsıcı oldu. Teklifi reddeden Halil Ağa, din kardeşlerinin acısı üzerine eğlence yapılmasına izin vermeyeceğini sert sözlerle ifade etti:
“Agop Ağa’ya de ki; gönderdiğim davulların kasnağını altınla doldursanız bile bir tek davul, bir tek zurna vermem! Bu iş para meselesi değil, bir inanç meselesidir. Din kardeşlerimin bağrına çomak vuramam!”
HALKIN UMUDU OLDU, DİRENİŞİN SESİ YÜKSELDİ
Halil Ağa’nın bu dik duruşu kısa sürede şehirde duyuldu ve halk arasında büyük bir saygı uyandırdı. Zor ekonomik koşullara rağmen milli duruşundan taviz vermeyen Halil Ağa, maddi kazancı elinin tersiyle iterek halkın vicdanında yer edindi. Bu olay, sadece bir ret cevabı değil; Kahramanmaraş’ta işgale karşı yükselen ilk direniş seslerinden biri oldu.
Abdal Halil Ağa, sadece Fransızlara değil, onların işgalini sevinçle karşılayan yerel iş birlikçilere de karşı çıkarak halkın gönlünde gerçek bir kahraman olarak yerini aldı. Onun bu onurlu tavrı, Maraş halkının moralini yükseltti ve milli mücadele ruhunu canlandırdı.
