Yargıtay'ın konut kiralarına ilişkin verdiği emsal niteliğindeki kararlar, kiracıların haklarına dair önemli bir düzenlemeyi netleştirdi. Türk Borçlar Kanunu'na dayanan kararlara göre, kiralanan konutun kullanılabilir durumda tutulması ev sahibinin yükümlülüğü olarak belirlenmiş durumda. Kiracılar, ev sahibinin geciktirdiği veya reddettiği zorunlu onarım masraflarını kendileri karşıladıklarında, bu tutarları hukuki yollarla geri alabiliyor.
Ev Sahibinin Sorumlulukları ve Zorunlu Giderler
Kanun kapsamında ev sahipleri, kiraladıkları konutun yapısal problemlerinden, güvenliği tehdit eden arızalarından ve yüksek maliyetli onarımlarından sorumlu tutuluyor. Bu kapsamda tesisat arızalarının giderilmesi, kombi veya kalorifer kazanının yenilenmesi, çatı ve dış cephe onarımları, asansör bakımları ile eskiyen elektrik ve su tesisatının komple yenilenmesi gibi giderler doğrudan ev sahibinin sorumluluğunda bulunuyor. Kiracılar, bu tür zorunlu giderleri kendi bütçelerinden karşılamak zorunda kalmamalı.
Kiracıların Hukuki Hakları ve İade Talepleri
Ev sahibinin gerekli tamiratı geciktirmesi veya maliyeti karşılamayı reddetmesi durumunda, kiracılar yaşanabilirliği sağlamak için onarımı kendileri yaptırabiliyor. Yargıtay kararları, bu durumda yapılan harcamaların "zorunlu gider" olarak değerlendirildiğini ve ev sahibi tarafından karşılanması gerektiğini teyit ediyor. Kiracıların ayrıca, yaptıkları bu masrafları kira bedelinden mahsup etme hakkına da sahip olduğu birçok kararda yer alıyor. Bu durum, kiracıların hukuki olarak korunduğunu gösteriyor.
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Uzmanlar, hem kiracıların hem de ev sahiplerinin bu konuda bilinçli hareket etmesi gerektiğini vurguluyor. Kiracıların, zorunlu onarım masraflarını belgeleyebilmeleri ve hukuki süreçte kanıt olarak kullanabilmeleri için fatura ve tutanak gibi belgeleri düzenli olarak saklamaları önem taşıyor. Ev sahiplerinin ise yasal yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemeleri durumunda, kiracıların kira ödemelerini askıya alabilme veya masrafları mahsup edebilme gibi haklara sahip olduğunun bilincinde olmaları gerekiyor. Önümüzdeki dönemde bu konudaki yargı kararlarının, kiracı-ev sahibi ilişkilerini daha net şekillendirmesi bekleniyor.
