Türkiye'de çalışan milyonlarca vatandaşın en büyük hayali emeklilik. Ancak emeklilik yolunda karşılaşılan yaş şartı ve yüksek prim gün sayıları bu süreci zorlaştırıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) uyguladığı bazı özel düzenlemeler ise bu engelleri aşmak isteyenler için can simidi oluyor. 2025 yılı itibarıyla gündeme gelen haklar, özellikle sağlık sorunları yaşayanlar, anneler ve 1999 öncesi sigortalılar için erken emekliliğin yolunu açıyor. İşte binlerce kişiyi ilgilendiren o kritik formüller...
1800 GÜNLE YAŞA TAKILMADAN EMEKLİLİK
Normal emeklilik şartlarında yaş ve yüksek prim günü aranırken, sağlık problemleri nedeniyle çalışamayacak duruma gelenler için süreç çok daha hızlı işliyor. İş gücünü en az yüzde 60 oranında kaybettiği sağlık kurulu raporuyla tespit edilen çalışanlar, 'malulen emeklilik' hakkından yararlanabiliyor.
Bu haktan faydalanmak için 1800 prim günü ve 10 yıllık sigortalılık süresi yeterli görülüyor. Üstelik eğer kişi 'başkasının bakımına muhtaç' derecede rahatsızlığa sahipse, 10 yıllık sigortalılık süresi şartı da aranmıyor. Sadece 1800 günü tamamlamış olmak, yaşa bakılmaksızın emekli maaşına kavuşmak için yeterli oluyor.
ANNELERE ERKEN EMEKLİLİK PİYANGOSU
SGK'nın pozitif ayrımcılık tanıdığı bir diğer grup ise bakıma muhtaç engelli çocuğu bulunan çalışan anneler. Bu durumdaki kadınlar için sistem çok avantajlı işliyor. Annenin ödediği prim günlerinin dörtte biri, toplam prim gün sayısına ilave ediliyor. İşin en güzel yanı ise eklenen bu sürenin emeklilik yaş haddinden düşülmesi. Böylece anneler hem primlerini daha hızlı tamamlıyor hem de yaşıtlarına göre çok daha erken yaşta emekli olma şansı yakalıyor.
1999 ÖNCESİ GİRİŞLİLERE 3600 GÜN FIRSATI
Sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesi olanlar için kısmi emeklilik hakkı hala en cazip seçeneklerden biri olarak masada duruyor. Bu tarihten önce işe girenler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gününü tamamladıklarında yaş şartını bekleyerek emekli olabiliyor. Bu formülde kadınlar 49, erkekler ise 55 yaşında emeklilik hakkı kazanıyor. Tam emeklilik için gereken yüksek prim günlerini dolduramayanlar için bu yöntem, 'yaştan emeklilik' olarak da biliniyor ve büyük kolaylık sağlıyor.
BORÇLANMA İLE SÜREYİ KISALTMAK MÜMKÜN
1999 sonrası sigortalı olanlar için yaş şartı daha katı olsa da SGK burada da bazı kapıları açık bırakıyor. Özellikle doğum ve askerlik borçlanması, eksik günlerin tamamlanması ve sigorta başlangıcının öne çekilmesi konusunda kritik rol oynuyor. Çalışanlar bu yöntemle emeklilik tarihlerini öne çekerek avantaj sağlayabiliyor.
BAŞVURU İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Bu haklardan yararlanmak isteyenlerin vakit kaybetmeden harekete geçmesi gerekiyor. Malulen emeklilik için tam teşekküllü hastaneden alınacak sağlık kurulu raporu şart. Engelli çocuğu olan annelerin de durumu belgeleyen raporla başvurması bekleniyor. İşlemler SGK il ve ilçe müdürlüklerinin yanı sıra e-Devlet sistemi üzerinden de başlatılabiliyor.