Epilepsi nöbetlerinin büyük kısmı yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabiliyor. Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli, 2-5 yıllık nöbetsiz dönemde ilaçların bile bırakılabileceğini belirtti. İşte epilepsiyle yaşamanın ve nöbetleri azaltmanın bilimsel temelli yolları…
EPİLEPSİ TEDAVİSİNDE YAŞAM TARZI ÖNEMLİ BİR ARAÇ
Memorial Antalya Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli, epilepsiyle ilgili toplumda hala yanlış bilinen birçok bilgi olduğuna dikkat çekiyor. “Epilepsi, sanıldığı gibi ömür boyu sürecek bir krizler bütünü değil,” diyen Gömceli, hastaların yüzde 70’inin ilaçla tamamen nöbetsiz hale geldiğini belirtiyor. Özellikle doğru yaşam alışkanlıklarının tedaviye katkısı büyük. “Birçok hasta, sadece 5 temel değişiklikle nöbet sıklığını yüzde 50’ye kadar azaltabiliyor,” diyor.
Memorial Antalya Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli, epilepsiyle ilgili toplumda hala yanlış bilinen birçok bilgi olduğuna dikkat çekiyor. “Epilepsi, sanıldığı gibi ömür boyu sürecek bir krizler bütünü değil,” diyen Gömceli, hastaların yüzde 70’inin ilaçla tamamen nöbetsiz hale geldiğini belirtiyor. Özellikle doğru yaşam alışkanlıklarının tedaviye katkısı büyük. “Birçok hasta, sadece 5 temel değişiklikle nöbet sıklığını yüzde 50’ye kadar azaltabiliyor,” diyor.
YENİ NESİL İLAÇLAR VE İLAÇSIZ DÖNEM MÜMKÜN MÜ?
Epilepsinin günümüzde farklı tedavi yöntemleriyle yönetilebildiğini söyleyen Prof. Dr. Gömceli, yeni nesil ilaçların etkinliğinin yüksek, yan etkilerinin ise çok daha az olduğunu vurguluyor. Levetirasetam, lacozamid, lamotrijin gibi ilaçlar sayesinde pek çok hasta normal yaşamına devam edebiliyor. Ayrıca, “İlaç ömür boyu kullanılır” algısının da doğru olmadığını belirten Gömceli, “Yüzde 30-40’lık bir hasta grubunda, 2 ila 5 yıl süren nöbetsiz dönemin ardından ilaçlar doktor kontrolünde bırakılabiliyor” diyor.
Epilepsinin günümüzde farklı tedavi yöntemleriyle yönetilebildiğini söyleyen Prof. Dr. Gömceli, yeni nesil ilaçların etkinliğinin yüksek, yan etkilerinin ise çok daha az olduğunu vurguluyor. Levetirasetam, lacozamid, lamotrijin gibi ilaçlar sayesinde pek çok hasta normal yaşamına devam edebiliyor. Ayrıca, “İlaç ömür boyu kullanılır” algısının da doğru olmadığını belirten Gömceli, “Yüzde 30-40’lık bir hasta grubunda, 2 ila 5 yıl süren nöbetsiz dönemin ardından ilaçlar doktor kontrolünde bırakılabiliyor” diyor.
DİRENÇLİ EPİLEPSİDE CERRAHİ VE YENİ TEKNOLOJİLER DEVREDE
Her hastada ilaçlar tek başına yeterli olmayabiliyor. Gömceli’ye göre, hastaların yaklaşık yüzde 30’u birden fazla ilaca rağmen nöbet geçirmeye devam ediyor. Bu gibi durumlarda epilepsi cerrahisi ya da nöromodülasyon yöntemleri devreye giriyor. Özellikle odak netse, temporal lob epilepsilerinde cerrahiyle yüzde 70-90 oranında başarı sağlanabiliyor. Bunun dışında vagus sinir stimülasyonu (VNS), responsif nörostimülasyon (RNS) ve derin beyin stimülasyonu (DBS) gibi yöntemlerle nöbet sayısı ciddi oranda düşürülebiliyor. Ayrıca, ketojenik diyet ve modifiye Atkins diyeti de bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış destek tedaviler arasında yer alıyor.
Her hastada ilaçlar tek başına yeterli olmayabiliyor. Gömceli’ye göre, hastaların yaklaşık yüzde 30’u birden fazla ilaca rağmen nöbet geçirmeye devam ediyor. Bu gibi durumlarda epilepsi cerrahisi ya da nöromodülasyon yöntemleri devreye giriyor. Özellikle odak netse, temporal lob epilepsilerinde cerrahiyle yüzde 70-90 oranında başarı sağlanabiliyor. Bunun dışında vagus sinir stimülasyonu (VNS), responsif nörostimülasyon (RNS) ve derin beyin stimülasyonu (DBS) gibi yöntemlerle nöbet sayısı ciddi oranda düşürülebiliyor. Ayrıca, ketojenik diyet ve modifiye Atkins diyeti de bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış destek tedaviler arasında yer alıyor.
EPİLEPSİYİ YÖNETMENİN 5 YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ
Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli, yaşam tarzı değişikliklerinin tedavinin ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtiyor. İşte epilepsiyle başa çıkmada etkili 5 öneri:
Prof. Dr. Yasemin Biçer Gömceli, yaşam tarzı değişikliklerinin tedavinin ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtiyor. İşte epilepsiyle başa çıkmada etkili 5 öneri:
-
İlaç uyumu: Nöbetlerin büyük kısmı, atlanan ya da unutulan ilaç dozlarından kaynaklanıyor. İlaç düzeni tedavinin temel taşı.
-
Uyku düzeni: Her gece aynı saatte yatıp kalkmak, nöbet riskini yüzde 30-40 oranında azaltıyor. En az 6-7 saat kesintisiz uyku öneriliyor.
-
Düzenli öğün ve düşük glisemik indeks: Aç kalmak ve şekerli gıdalar nöbetleri tetikleyebilir. Özellikle kahvaltı yapan bireylerin daha az nöbet geçirdiği gözlemlenmiş.
-
Stres yönetimi: Mindfulness, nefes egzersizleri ya da düzenli yürüyüş gibi aktiviteler, nöbet sıklığını yüzde 45’e kadar azaltabiliyor.
-
Kişisel tetikleyicilerden kaçınmak: Yanıp sönen ışıklar, telefon titreşimleri, far ışıkları veya bazı müzik ve kokular; duyarlılığı olan bireylerde nöbeti tetikleyebilir. Bu faktörlerin tanınması ve uzak durulması öneriliyor.
Kaynak: İHA
