Bir Şehrin Onuru: Direnişten Ölümsüz Bir Ünvana Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri, halkın topyekûn direnişiyle düşman işgalini durduran şehirlerin onurlandırılması sürecidir. Bu şehirlerin başında ise Kahramanmaraş gelir. 1920’deki destansı direnişiyle adını tarihe altın harflerle yazdıran şehir, hem İstiklal Madalyası hem de “Kahraman” unvanıyla taltif edilmiştir. Bu onurlar, yalnızca birer sembol değil, Maraş halkının bağımsızlık uğruna verdiği mücadelenin belgesi olmuştur.
22 Gün 22 Gece Süren Direniş
Kahramanmaraş, 22 gün 22 gece süren mücadelesiyle Kurtuluş Savaşı’nın seyrini değiştiren şehirlerden biri oldu. 31 Ekim 1919’da şehri işgal eden Fransız kuvvetlerine karşı halkın öncülüğünde başlayan direniş, 12 Şubat 1920’de zaferle sonuçlandı. Kadınıyla, erkeğiyle, yaşlısıyla, genciyle verilen bu mücadele; yalnızca askeri bir direniş değil, aynı zamanda milletin bağımsızlık ruhunun sembolü haline geldi. O dönem Maraş halkı düzenli bir orduya sahip olmadan, tamamen kendi iradesiyle örgütlenmişti. Sütçü İmam’ın attığı ilk kurşun, bu direnişin başlangıcı oldu. Şehrin ileri gelenleri, esnafı, din adamları ve halk el ele vererek “Ya istiklal, ya ölüm!” şiarıyla hareket etti.
TBMM’den Gelen Onur: İstiklal Madalyası
Bu eşsiz direnişin ardından, TBMM 5 Nisan 1925’te Kahramanmaraş’a İstiklal Madalyası verilmesini kararlaştırdı.
Ancak bu kararın alınması kolay olmadı. Meclis’te yapılan oylamada, madalyanın bireylere mi yoksa topyekûn şehre mi verileceği tartışma yarattı. Sonunda, Maraş halkının tamamının milli mücadeleye katıldığı yönündeki Belediye yanıtı üzerine, madalya bireylere değil, tüm şehre verildi. Maraş Belediyesi, TBMM’nin “Madalya kimlere verilsin?” sorusuna şu tarihi cevabı gönderdi: “Bu şehirde İstiklal Savaşı’na katılmayan tek bir fert yoktur. Bu madalya, tüm Maraş halkına aittir.” Bu açıklama, TBMM tutanaklarına da “bir milletin birlik örneği” olarak geçti. Böylece Kahramanmaraş, İstiklal Madalyası’nı tüm halkı adına alan ilk şehir oldu. Her yıl 5 Nisan günü, bu tarihi kararın yıldönümü olarak “Madalya Günü” adıyla kutlanıyor.
“Kahraman” Ünvanına Uzanan Süreç
Maraş’a “Kahramanlık” unvanı verilmesi fikri, aslında oldukça eskiye dayanıyor. İlk teklif, 29 Mart 1923’te TBMM’ye sunuldu. Ancak o dönem çeşitli bürokratik nedenlerle Bakanlar Kurulu’na iade edildi ve yasalaşamadı. Yıllar geçti; Maraş halkı, madalya onurunu taşıyarak ülkenin dört bir yanında “Kahraman Maraş” olarak anılmaya başladı. Bu halk arasında benimsenen unvan, zamanla siyasi ve hukuki zeminde de tartışılmaya başlandı.
1972’de yeniden gündeme gelen teklif, 1973 yılında Meclis gündemine taşındı. 7 Şubat 1973’te yapılan oylamada, 253 milletvekili katıldı; 226’sı “evet”, 12’si “hayır”, 15’i ise çekimser oy kullandı. Böylece Maraş’a resmen “Kahramanlık” unvanı verilmiş oldu. O günden bu yana şehrin resmi adı “Kahramanmaraş” olarak anılmaktadır.
Onurun İki Sembolü: Madalya ve Ünvan
Kahramanmaraş’a verilen bu iki büyük onur, yalnızca bir şehre değil, bir millete örnek olmuştur.
İstiklal Madalyası (1925) → Halkın topyekûn direnişine verilen ortak madalya.
Kahramanlık Unvanı (1973) → O direnişin kalıcı simgesi olarak TBMM kararıyla resmileşti.
Bu iki sembol, Kahramanmaraş’ın Türk ulusal kimliğinde taşıdığı özel yeri perçinlemiştir. Şehir, yalnızca bir kurtuluş mücadelesi vermemiş; aynı zamanda milli birlik, inanç ve özgürlük ruhunun da simgesi haline gelmiştir.
Günümüzdeki Anlamı
Bugün Kahramanmaraş’ta her yıl 12 Şubat Kurtuluş Bayramı ve 5 Nisan Madalya Günü büyük coşkuyla kutlanıyor. Şehrin her köşesinde “Kahramanlık” mirası yaşatılıyor. Kentteki anıtlar, müzeler ve meydanlar, geçmişin izlerini yeni nesillere taşıyor. Özellikle Kurtuluş Panoraması Müzesi ve Sütçü İmam Anıtı, bu mirasın sembollerindendir. Maraş halkı için bu unvanlar, yalnızca birer ödül değil, atalarının fedakârlığını geleceğe taşıyan bir sorumluluk olarak görülüyor.
