Akdeniz Bölgesi'nde yer alan ve binlerce yıllık bir geçmişe sahip olan Kahramanmaraş, Hititlerden Romalılara, Selçuklulardan Osmanlılara kadar çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu derin tarihsel katmanlar, şehrin bugünkü sosyal ve kültürel yapısını şekillendirirken, "Maraşlılar hangi soydan gelir?" ve "Maraş'ın etnik yapısı nasıldır?" gibi soruları da beraberinde getirmektedir.
KAHRAMANMARAŞ'IN TARİHİ VE KÖKENİ
Kahramanmaraş, tarih boyunca Hititlerden Perslere, Romalılardan Osmanlı’ya kadar birçok uygarlığın egemenliği altına girmiştir. Antik dönemde “Germanicia” adıyla anılan şehir, Türklerin Anadolu’ya yerleşmesiyle birlikte “Maraş” olarak anılmaya başlamıştır. 1973 yılında “Kahramanlık” unvanı verilmiş ve adı “Kahramanmaraş” olmuştur.
Bölgenin yerleşim tarihi M.Ö. 2000’lere kadar uzanır. Şehir, Güneydoğu Anadolu ile Akdeniz arasında stratejik bir geçiş noktası olduğu için farklı etnik kökenlerin bir araya geldiği bir merkez haline gelmiştir.
MARAŞLILARIN KÖKENİ NEDİR?
Maraş halkı tarih boyunca büyük oranda Türk boylarından, özellikle Oğuzların Avşar ve Bayat kollarından gelmektedir. 11. yüzyılda bölgeye gelen Türkler, yerel halkla kaynaşarak bugünkü Maraş kimliğini oluşturmuştur.
Bununla birlikte, şehirde Kürt, Arap ve Çerkes kökenli vatandaşlar da yaşamaktadır. Bu çeşitlilik, Kahramanmaraş’ın tarihsel olarak göç yolları üzerinde bulunmasından kaynaklanmaktadır.
MARAŞLILARIN HANGİ SOYDAN GELİRLER?
Tarihsel kayıtlara göre Kahramanmaraş ve çevresindeki baskın nüfus, Oğuzların (Türkmen) Avşar, Bayat ve Beydili boylarına mensuptur. Özellikle bölgede uzun yıllar hüküm süren Dulkadiroğulları Beyliği, şehrin ve yörenin Türkleşmesinde merkezi bir rol oynamıştır. Bu nedenle Maraşlıların kökeni ağırlıklı olarak Oğuz Türklerine dayanmaktadır. Yöre halkı arasında bu boyların kültürel izleri ve gelenekleri hala canlılığını korumaktadır.
KAHRAMANMARAŞ'IN ETNİK YAPISI
Kahramanmaraş’ın nüfusunun büyük çoğunluğu Türk kökenlidir. İl genelinde Türkmen aşiretlerinin yanı sıra az sayıda Kürt, Arap ve Alevi toplulukları da yer alır. Özellikle Elbistan, Afşin ve Pazarcık ilçelerinde farklı etnik grupların birlikte yaşadığı görülür.
Şehrin sosyo-kültürel yapısında Türk-İslam geleneği, Anadolu misafirperverliği ve milli dayanışma ruhu ön plandadır.
MARAŞ İSMİNİN KÖKENİ
“Maraş” adının kökeniyle ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. En yaygın görüşe göre kelime, Süryanice “Marashia” (Tanrı’nın şehri) ifadesinden türemiştir. Bazı tarihçiler ise “Maraş” adının eski Roma döneminde kullanılan “Marasion” isminden geldiğini belirtmektedir.
Cumhuriyet döneminde, Kurtuluş Savaşı’ndaki direnişinden dolayı şehre “Kahraman” unvanı verilmiş ve resmi adı Kahramanmaraş olmuştur.
KAHRAMANMARAŞ'IN ESKİ ADI NEDİR?
Şehrin bilinen en eski ismi, Geç Hitit dönemine ait olan "Markasi" veya "Markas"tır. Roma İmparatorluğu döneminde ise imparator Caligula'nın onuruna şehre "Germanicia" adı verilmiştir. "Maraş" isminin, "Markasi" kelimesinden zamanla dönüşerek bugünkü halini aldığı düşünülmektedir.
Şehrin bugünkü ismi olan "Kahramanmaraş" ise Kurtuluş Savaşı sırasında Fransız işgaline karşı gösterilen destansı direniş sebebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 7 Şubat 1973 tarihinde verilen "Kahraman" unvanı ile oluşmuştur.
KAHRAMANMARAŞ'IN KONUMU VE RAKIMI
Kahramanmaraş, Türkiye’nin Akdeniz Bölgesi’nin doğusunda, Doğu Anadolu sınırına yakın bir konumda yer alır. Doğusunda Malatya, batısında Adana, kuzeyinde Sivas, güneyinde Gaziantep ve Hatay illeriyle komşudur.
Şehir merkezi deniz seviyesinden yaklaşık 568 metre rakımda bulunur. İl genelinde ise dağlık alanlarda rakım 2.000 metreye kadar ulaşmaktadır.
KAHRAMANMARAŞ'IN KÜLTÜREL ÖZELLİKLERİ
Kahramanmaraş, zengin kültürel mirası ve kendine özgü gelenekleriyle öne çıkar. Halk oyunları, yöresel kıyafetler, el sanatları (özellikle bakır işçiliği ve ahşap oyma) kültürün önemli parçalarıdır.
Ayrıca şehir, Maraş dondurması, tarhana çorbası, içli köfte ve ekşili çorba gibi lezzetleriyle de tanınır. Her yıl düzenlenen festivaller, halk kültürünü yaşatma açısından büyük önem taşır.
KAHRAMANMARAŞ HAKKINDA KISA BİLGİLER
Bölge: Akdeniz Bölgesi
Rakım: 568 metre
Eski adı: Germanicia (Roma dönemi)
Unvanı: “Kahraman” (1973)
Yöresel ürün: Maraş dondurması, tarhana
Etnik yapı: Türk ağırlıklı; Kürt, Arap, Çerkes azınlıklar mevcut
Coğrafi konum: Güneydoğu ve Doğu Anadolu’ya geçiş noktasında
