Avrupa’da trafik yönetimi ve sürdürülebilir ulaşım politikaları kapsamında yeni bir uygulama dikkat çekti. Son dönemde birçok Avrupa ülkesi, özellikle ABD’den uyarlanan ve ‘baklava dilimli trafik levhası’ olarak adlandırılan yeni bir trafik işaretini kullanmaya başladı. Mavi zemin üzerinde beyaz bir baklava dilimi (elmas) sembolü taşıyan bu levha, belirli şeritlerin kullanım koşullarını netleştiriyor. Uygulamanın temel amacı, trafik yoğunluğunu hafifletmek, yakıt tüketimini düşürmek ve çevresel etkiyi azaltmak olarak açıklandı. Levha, özellikle şehir içi ana arterlerde ve otoyollarda karşılaşılan bir düzenlemenin habercisi.
Baklava Dilimli Levhanın Anlamı
Yeni trafik levhası, bulunduğu şeridin yalnızca belirli araç tipleri tarafından kullanılabileceğini gösteriyor. Bu özel şeritlerden faydalanma hakkına sahip araçlar, ülkeden ülkeye küçük farklılıklar gösterse de genel olarak aşağıdaki gibi sıralandı:
Toplu taşıma araçları (Otobüsler, tramvaylar)
Taksiler
Elektrikli otomobiller
En az iki veya daha fazla yolcu taşıyan araçlar (Carpool/HOV şeritleri)
Bu düzenleme, aynı anda birden fazla kişiyi taşıyan araçları ödüllendirerek, tek kişilik araç kullanımını azaltmayı ve dolayısıyla trafik sıkışıklığını minimize etmeyi hedefliyor. Kurallara uymayan araç sürücüleri için ise çeşitli ülkelerde cezai yaptırımların uygulandığı biliniyor.
ABD'den Avrupa'ya Yayılış
Baklava dilimli trafik işareti, ilk olarak ABD’de yaygın bir şekilde kullanıma girdi. Amerika’da ‘High-Occupancy Vehicle (HOV) Lane’ olarak adlandırılan ve siyah zemin üzerinde beyaz elmas işaretiyle belirtilen bu şeritler, zamanla otoyol ağlarının standart bir parçası haline geldi. ABD’deki başarılı uygulama ve trafikte sağladığı rahatlama, Avrupa ülkelerinin de dikkatini çekti. Kıtada öncülüğü Fransa üstlendi. Grenoble, Lyon ve Strazburg gibi şehirlerde pilot uygulamaların ardından, baklava dilimli levha ülke genelinde yaygınlaştı. Fransa’yı, benzer ulaşım sorunlarıyla mücadele eden Almanya, İspanya ve diğer bazı Avrupa Birliği ülkeleri takip etti.
Türkiye'de Uygulanacak Mı?
Yeni trafik levhasının Türkiye’de uygulamaya konulup konulmayacağı ise merak edilen bir diğer konu oldu. Ulaşım uzmanları, bu tür özel şerit uygulamalarının trafik yoğunluğunun yüksek olduğu metropoller için faydalı olabileceği görüşünü paylaştı. Ancak, uygulamanın hayata geçirilebilmesi için öncelikle mevcut yol altyapısının buna uygun hale getirilmesi gerekiyor. Ayrıca, şerit kullanım kurallarının denetimi için teknolojik altyapı (örneğin otomatik plaka tanıma sistemleri) ve net yasal düzenlemelerin oluşturulması şart. Karayolları Genel Müdürlüğü veya ilgili belediyelerden konuya dair resmi bir açıklama gelmezken, Türkiye’nin de Avrupa’daki bu yeni trafik çözümlerini gelecekte değerlendirebileceği ifade edildi. Bu tür düzenlemelerin, özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde toplu taşıma kullanımını daha cazip hale getirerek trafik sorununa kısmi bir çözüm getirebileceği öngörüsü yapıldı.
