Kurtuluş Savaşı'nın en önemli dönüm noktalarından biri olan Maraş Milli Mücadelesi, bir halkın kendi şehrini dışarıdan bir yardım almadan kurtarabilmesinin eşsiz bir örneğidir. Sütçü İmam gibi halk kahramanlarının öncülük ettiği bu direniş, 12 Şubat'ta zafere ulaşmış ve Maraş'ın "Kahraman" unvanını almasının temelini oluşturmuştur.
12 ŞUBAT 1920’DE MARAŞ’TA NE OLDU?
12 Şubat 1920, Kahramanmaraş’ın Fransız işgalinden kurtuluşunun simgesidir. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın ardından İngilizler tarafından işgal edilen şehir, daha sonra Fransızların kontrolüne geçti. Ancak Fransız birliklerinin Ermeni lejyonerlerle birlikte halka baskı uygulaması üzerine Maraş halkı direnişe geçti.
Yaklaşık 22 gün süren çetin çatışmaların ardından 12 Şubat 1920’de Fransız kuvvetleri şehirden çekildi. Bu zafer, Anadolu’daki ilk büyük yerel direnişlerden biri olarak Türk Kurtuluş Savaşı’na moral kazandırdı.
KAHRAMANMARAŞ NEDEN 12 ŞUBAT?
Kahramanmaraş’ın kurtuluşu, her yıl 12 Şubat Kurtuluş Bayramı olarak kutlanmaktadır. Şehrin “Kahraman” unvanı da bu destansı mücadeleden gelir. 1973 yılında TBMM kararıyla “Kahramanmaraş” adı resmen verilmiştir.
12 Şubat, yalnızca Maraş için değil, Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesi açısından da sembolik bir gündür. Çünkü bu direniş, halkın kendi iradesiyle işgale karşı koyduğu ilk örneklerden biridir.
MARAŞ’TA DİRENİŞİ KİM BAŞLATTI?
Maraş direnişi, halkın kendi içinde örgütlenmesiyle başlamıştır. Mücadelenin fitilini ateşleyen olay, Sütçü İmam’ın direnişi olmuştur. Ardından Rıdvan Hoca, Arslan Bey, Şeyh Ali Sezai Efendi ve Kılıç Ali Bey gibi isimler halkı örgütleyerek mücadeleyi büyütmüştür.
Direniş, merkezi bir askeri otorite olmadan tamamen yerel halkın katılımıyla yürütülmüş ve başarıyla sonuçlanmıştır.
MARAŞ SÜTÇÜ İMAM OLAYI NEDİR?
Sütçü İmam olayı, Maraş kurtuluş mücadelesinin başlangıcı olarak kabul edilir. 31 Ekim 1919’da yaşanan olayda, Fransız askerleri çarşıda yürüyen Müslüman kadınlara saldırmış ve peçelerini açmaya çalışmıştır. Buna tepki gösteren Sütçü İmam, silahını çekerek bir Fransız askerini vurmuştur.
Bu olay şehirdeki direnişin simgesi haline gelmiş, halkın işgale karşı topyekûn ayağa kalkmasına yol açmıştır.
MARAŞ'TA DİRENİŞİ KİM BAŞLATTI VE YÖNETTİ?
Maraş'taki direnişin sembolik başlangıcı Sütçü İmam'ın attığı ilk kurşun olsa da, organize mücadele şehrin önde gelen isimleri ve kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından yürütülmüştür. Arslan Bey (Toğuzata), Muallim Hayrullah Bey, Doktor Mustafa gibi vatanseverler, halkı örgütleyerek direnişin askeri ve lojistik altyapısını oluşturmuştur. Dolayısıyla Maraş direnişi, tek bir kişiden ziyade bütün şehir halkının ve yerel liderlerin ortak mücadelesidir.
KAHRAMANMARAŞ’IN KURTULUŞUNUN ÖNEMİ
12 Şubat 1920 zaferi, Türk Kurtuluş Savaşı’nın yerel direnişlerden milli bir mücadeleye dönüşmesinde önemli rol oynamıştır. Maraş halkının kendi imkanlarıyla kazandığı bu zafer, Antep ve Urfa’daki direnişlere de ilham vermiştir.
